Vorig jaar stond ik hier ook. En ik vind het verschrikkelijk dat ik hier weer sta. Ik wil hier niet zijn. Ik wil geen Vredesdienst voor dieren.
Ik wil een Vreugdedienst voor dieren.
Een dienst waarin wij vieren dat dieren hun vrijheid hebben herwonnen. Een dienst waarin wij vieren dat dieren het recht op leven hebben. Een dienst waarin wij vieren dat dieren onze naasten zijn.
De rest kan mij gestolen worden. Het interesseert mij niet wat je gelooft, wat je hobby’s zijn of wat de kleur van je sokken is. Zo lang je anderen maar niet schaadt. Het is die filosofie die ons bindt en die eenieder van ons zou moeten binden. Ik ben niet religieus, maar in het bijbelboek Prediker vind ik wel de prachtige tekst:
De mensen overkomt hetzelfde als de dieren: beiden sterven ze. Ze ademen dezelfde lucht in. De mens heeft niets voor op het dier.
En..
En dat staat niet in Prediker, maar wel hier
Alle verschillen tussen dieren ten spijt, wij delen met elkaar het vermogen tot lijden. Wij mensen zijn slechts één van de vele diersoorten.
Dieren zijn geen mensen, hoor ik regelmatig.
Nee, maar dieren zijn ook geen olifanten. Dieren zijn ook geen varkens. Dieren zijn ook geen mieren.
Andersom klopt het wel: olifanten zijn dieren, varkens zijn dieren, mieren zijn dieren, en mensen zijn dieren.
Wij hebben de neiging onszelf bijzonder te vinden. Zo bijzonder dat we alle andere dieren op één hoop gooien. Varkens en mieren stoppen we in dezelfde categorie, terwijl varkens meer gemeen hebben met mensen, dan met mieren.
De tegenstelling mens – dier is absurd.
Wij zijn allemaal dieren en het recht op leven en het recht op vrijheid zou voor eenieder van ons moeten gelden.
Helaas is het nog niet zover.
Was er maar geen reden voor deze Vredesdienst. Droomde ik maar.
Helaas is dit de realiteit en bestaat de betere wereld in mijn dromen. Maar wat mij sterkt, is dat ik zie dat er mensen zijn die mijn droom delen. Wij willen een betere wereld. Het is onze droom. Wij willen een einde aan het grootste onrecht van onze tijd.
Vorig jaar vertelde ik wat het zou betekenen als we dieren zouden herdenken. Als we echt zouden stilstaan bij ieder individu. Zoals soms gebeurt bij herdenkingen van de Shoah, als de namen van slachtoffers worden opgelezen. Vorig jaar zei ik hierover – en ik citeer mijzelf – Uit Nederland werden 102.000 mensen vermoord als onderdeel van een genocide. Het oplezen van deze 102.000 voor en achternamen en hun leeftijd op de dag van hun sterven, duurt 6 dagen en 5 nachten. Hoe lang zou het duren als we de dieren een naam zouden geven en deze zouden oplezen? In de tijd die het kost om een naam op te lezen, worden 80 dieren gedood. 79 van de 80 dieren zullen nooit genoemd kunnen worden als dit land doorgaat met deze waanzin. De waanzin van massaal doden: 80 dieren per opgelezen naam: iedere minuut, van ieder uur, van iedere dag van ieder jaar. In Nederland alleen.
Einde citaat
Als ik hier dan toch sta, laat mij dan iets rechtzetten.
Ik vergat namelijk een groep.
Een groep waar ik mij terdege bewust van was, maar die ik voor het gemak niet noemde, omdat ik het over Nederland had. Omdat ik niet precies kon nagaan om hoeveel individuen het gaat. Omdat een groot deel van deze dieren buiten Nederland wordt gedood.
Ik had juist deze dieren moeten noemen.
Juist omdat er voor deze groep een massale blinde vlek is.
En het mijn taak als ethicus is, om morele blinde vlekken bloot te leggen.
Maar ik vergat ze.
Ik vergat de vissen.
De vissen die we voor het gemak ook in één categorie onderbrengen. Vissen. Tussen mensen en varkens maken we strikt onderscheid. We zeggen niet: ooohh zoogdieren.
De vissen die we, eenmaal gedood, voor het gemak per gewicht in tonnen tellen, in plaats van in aantallen individuen. We kunnen een ruwe schatting maken: wereldwijd doden wij 2,7 biljoen vissen per jaar. Dat is 50 keer zoveel als de 56 miljard dieren uit de vee-industrie. Dus voor iedere kip, ieder varken, iedere koe, ieder schaap, ieder konijn, iedere geit, eend, kalkoen, ga zo maar door, doden we 50 vissen.
Maar ik wil het niet over aantallen hebben. Het is verdomme geen statistiek. Het gaat om het onrecht dat we iedere keer één individu aandoen.
En hun lijden is verschrikkelijk. Als gevangen vis kun je het beste doodgedrukt worden in een visnet. Beter dan een uur lang langzaam stikken op het droge. Beter dan een zuur of zoutbad. Beter dan dat bij vol bewustzijn je ingewanden uit je worden gesneden.
Eerder in mijn leven was ik deze dieren ook vergeten.
Op mijn 14e werd ik vegetariër.
En ik vergat de vissen.
Pas een aantal jaar later realiseerde ik mij: vissen zijn ook dieren.
En pas nog later dat ik veganist moest worden, als ik mijn principes serieus nam.
Ik kreeg een bericht van een oud-studiegenoot. Ik zag de foto. Zij op een schip, de netten en de meeuwen op de achtergrond. Zij met een bord in haar handen: proudly promoting certified sustainable seafood.
Zij vergeet de vissen.
En zij is niet de enige. Collega’s van mij, die onderwijs geven over duurzame ontwikkeling, gebruiken vissen als voorbeeld van een hulpbron. Een bron die je duurzaam moet gebruiken. Zodat je er zo lang mogelijk gebruik van kunt maken.
Zij vergeten de vissen.
Vrijwel alle organisaties die opkomen voor het leven in de zeeën en oceanen, denken alleen maar in termen van populaties. Stop overbevissing! Vis duurzaam!
Zij vergeten de vissen.
In de supermarkt liggen blikjes met dolfijnvriendelijk gevangen tonijn. Of het ook tonijnvriendelijk is, lijkt niemand wat te kunnen schelen. Ik heb in het centrum van Amsterdam om mij heen geschoten, ik heb zeker 100 mensen gedood, maar gelukkig zat er geen toerist uit Zweden bij!
Dolfijnvriendelijk gevangen tonijn. Wat een opluchting.
Zij vergeten de vissen.
Beste mensen, we kunnen niet alleen herdenken.
Wij delen een droom. Wij willen een betere wereld. Een wereld waarin een Vredesdienst voor dieren niet langer nodig is. Laten we ons daarvoor dan ook blijven inzetten. Ik wil jullie oproepen: bedenk voor 1 januari wat jij in 2019 gaat doen voor de dieren. Mijn eerste doel is het publiceren van een boek. Doe je al veel, bedenk wat je er nog bovenop kunt doen. Weet je niks, doe een donatie aan een organisatie die zich inzet voor dieren. Doe IETS. De dieren hebben het nodig.
Laten we onderdeel zijn van een beweging die de wereld beter maakt. Laten we aan de goede kant van de geschiedenis staan. EN laten we in onze strijd de vissen niet vergeten.